کد خبر: ۳۸۴۵
۲۸ / ۱۲ / ۱۳۹۲
مناظره‌‌های انتخاباتی
صدای ایران- مناظرات انتخاباتی چون دوره های پیشین یکی از علل اصلی گرم شدن تنور انتخابات و آگاهی یافتن مردم نسبت به آرا و نظریات کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری بود. اگر چه در این دوره از انتخابات به دلیل وجود هشت نامزد امکان مناظره های دو نفره‌ی رو در رو فراهم نشد و انتقاداتی زیادی از سوی نامزدها و رسانه ها نسبت به عملکرد صدا وسیما در نحوه و چگونگی برگزاری این مناظرات وارد شد؛ ولی باز هم این مناظرات سهم مهمی در تعیین سرنوشت انتخابات داشتند.
بازتاب ها
مناظره نسبت به دو مناظره قبلی جذاب‌تر و پرمجادله‌تر بود. گفتگوهای دو و سه نفره بر روی موضوعات داخلی مانند وقایع ۱۸ تیر ۱۳۷۸، مذاکرات مساله هسته‌ای شکل گرفت. در بحث هسته‌ای اختلاف‌نظر جدی بین ولایتی و جلیلی و نیز جلیلی، روحانی شکل گرفت.
ولایتی معتقد بود با فعالیت‌هایش تنها چند گام تا حل مسألهٔ هسته‌ای مانده بود و وی توانسته بود با رایزنی با نیکلا سارکوزی مسأله را به حل نزدیک نماید که قائم‌مقام وزارت خارجه به کاردار سفارت فرانسه در تهران به طور ضمنی اعلام کرد که ولایتی نمایندهٔ دولت ایران نیست و این امر منجر شکست مذاکرات شده بود.
او همچنین به مورد مشابه چنین رفتاری در گفت‌وگوهای وی با ولادیمیر پوتین اشاره کرد که به باور او مسأله را از حل دور کرد. ولایتی به شیوهٔ شرکت جلیلی در مذاکرات نیز اعتراض داشت و گفت: «دیپلماسی معامله و تعامل است؛ سرسختی‌نشان‌دادن نیست. دیپلماسی بیانیه‌پشت‌میزخواندن نیست. اگر این‌طور نبود وضع ما به این‌جا نمی‌رسید»
وی همچنین مذاکرات آلماتی را زیر سؤال برد. جلیلی نیز اطلاعات وی را نادرست خواند و او را به بی‌اطلاعی از اعتبار کسی که در فرانسه با او مذاکره کرده بود متهم کرد. وی همچنین دفاع ولایتی از عملکرد شانزده‌سالهٔ خود در وزارت خارجه به عنوان نقاط قوت فعالیت کاری‌اش و موفقیتش در پیش‌بردن دیپلوماسی در دوران فعالیتش را نقد کرد و اعلام حکم دستگیری رییس‌جمهور وقت، فراخوانی تمام سفرای کشورهای اتحادهٔ اروپا از ایران، قطع هرگونه مذاکرهٔ آتی و نظرات اتحادیه اروپا در مورد ایران را نتیجهٔ ضعف دیپلماسی ولایتی دانست.
ولایتی گفتارش در این بخش را با این سخن به پایان برد که: «آقای جلیلی، بحث دیپلماسی کلاس فلسفه نیست. مردم می‌بینند شما چند سال مسئول بودید و وضع بدتر شده‌است».
روحانی نیز در این بین از اقداماتش در مذاکرات هسته‌ای دفاع کرد و آن را از بین برندهٔ احتمال وقوع جنگ و تحریم‌ها دانست که همزمان موجب پیشرفت کشور نیز شده بود که البته این دیدگاه وی توسط دیگر نامزدان مورد نقد قرار گرفت.
جلیلی آن مذاکرات را تحقیرآمیز دانست علت عدم حمله به ایران را زمین‌گیرکردن آمریکا در عراق و افغانستان دانست و رضایی در نقد دو دیدگاه روحانی و جلیلی آنها را افراط و تفریط متهم کرد و معتقد بود با وجود دفع شدن خطر جنگ از سر ایران، این کار با هزینهٔ زیاد صورت گرفت.
مجادله روحانی و قالیباف نیز از دیگر موارد بود. قالیباف مدعی شد که روحانی در زمان دبیری شورای عالی امنیت از صدور مجوز به دانشجویان خودداری کرد است. روحانی در پاسخ گفت:«شما می‌گفتید دانشجویان بیایند ما برنامه گازانبری داریم. ما می‌گفتیم راه این نیست که مجوز بدهیم و دستگیر کنیم.»
در پاسخ به روحانی اما قالیباف او را به نیت‌خوانی متهم کرد و گفت که چنین قصدی نداشته، بلکه معتقد بود دفتر تحکیم وحدت هم مانند هر حزب دیگری می‌تواند با رعایت ضوابط قانونی تظاهرات کند و در نقد مدعای روحانی بر قصد برای حملهٔ «گاز-انبری» به دانشجویان به رفتار پلیس در آن دوران اشاره کرد و دولت اصلاحات را به عنوان شاهد آورد.
روحانی در ادامه به صحبت‌های رضایی نیز معترض شد و گفت:«آقای رضایی طوری می گویند که نظرات دقیق داشتند و اجرا نشد. شما همان هستید که می‌گفتید شورای امنیت برای ما [در مسالهٔ هسته‌ای] بهتر از شورای حکام است و چرا روحانی جلوی رفتن پرونده به شورای امنیت را گرفته است. اولین جلسه سری ما در مورد پروندهٔ هسته‌ای را کدام سایت افشا کرد؟»
مردم و مناظره
مناظره اول؛ 10 خرداد 1392 -مناظره اقتصادی
مناظره با حضور هر هشت نامزد انتخابات ریاست جمهوری و در دو مرحله برگزار شد. در ابتدا، ابتدا براساس قرعه‌کشی یک نفر انتخاب می‌شد که سوالی که آن هم براساس قرعه‌کشی بود را در طی ۳ دقیقه پاسخ می‌داد. سپس ۷ نفر دیگر طی ۹۰ ثانیه صحبت‌های وی را نقد یا دیدگاه‌های خود را اعلام می‌کردند. سپس فرد انتخاب شده طی ۲ دقیقه به نقدهای وارده پاسخ و دیدگاهش را کامل می‌کرد. در پایان این دور، هر یک از نامزدها طی ۹۰ ثانیه به جمع‌بندی نظراتش پرداخت.
در ابتدای مرحله دوم این مناظره مجری مرتضی حیدری روند جدید سوالات را شروع کرد که؛ عارف آن را اهانت آمیز و تستی نامید و روحانی و رضایی به شیوه معترض بودند و سایر نامزدها سوالات را نارسا یا نادرست دانستند. عارف به سوالات پاسخ نداد و در پاسخ می‌گفت: «نظری ندارم». حیدری بعلت عدم استقبال نامزدها از شیوه، سوالات را پس از چند مرحله ناتمام گذاشت، و مرحله برداشت از تصاویر را آغاز کرد و عارف اعلام کرد از شیوه‌ها معترض است اما به احترام مردم در این مرحله شرکت می‌کند. در ادامه نیز تصاویری نمایش داده می‌شد که از نامزدها خواسته شد تا نظر خود را راجع‌به آن تصویر بیان نمایند.
در دور اول:
از غرضی پرسیده شد: «مشکل اشتغال را چگونه و تا چه اندازه‌ای و تا کی مهار خواهید کرد؟»
از عارف پرسیده شد: «نظام و برنامه شما برای تعامل با سایر قوا و نهادهای نظارتی کشور چیست؟»
از رضایی پرسیده شد: «برنامه دولت شما برای تامین مسکن و مهار قیمت آن چیست؟»
از حدادعادل پرسیده شد: «برنامه دولت شما برای مواجهه با کاهش درآمدهای نفتی در اولین سال دولتتان چیست؟»
از قالیباف پرسیده شد: «گام‌های عملی دولت شما برای تقویت تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی و بهبود فضای کسب و کار چیست؟»
از جلیلی پرسیده‌شد: «گام دوم قانون هدفمندی یارانه‌ها را چگونه و با چه تدابیری اجرا می‌کنید؟»
از ولایتی پرسیده شد: «برنامه عملی دولت شما برای مهار گرانی و تورم چیست؟»
در دور دوم از همه نامزدها:
«در شرایط فعلی آیا با پیشنهاد کارفرمایان برای کاهش حق کارفرمایان از بیمه تامین اجتماعی موافقید یا خیر؟»
«آیا با کاهش مالیات شرکت‌ها برای تشویق تولید و سرمایه‌گذاری موافقید؟»
«در انتخاب وزرا و مدیران ارشد، کدام ویژگی اولویت اول شماست؟ ۱- تجربه ۲- تخصص ۳- پاکدستی ۴- تدبیر»
«با توجه به درآمد محدود حاصل از هدفمندی یارانه‌ها، کدام گزینه را انتخاب می‌کنید؟ ۱- کاهش تعداد دریافت‌کنندگان یارانه ۲- کاهش یارانه نقدی ۳- افزایش قیمت بنزین برای تامین منابع یارانه»
«شب عید که تقاضای میوه افزایش می‌یابد، برخی از کارشناسان دولت، واردات میوه را به منظور تنظیم بازار، توصیه می‌کنند. شما به کدامیک معتقد هستید: ۱- محدودیت واردات در حمایت از باغداران انجام شود، ۲- واردات میوه برای تنظیم بازار برای رفاه مصرف‌کننده؟»
«برای لایحه بودجه سال ۹۳ کدامیک را در اولویت افزایش بودجه قرار می‌دهید؟ ۱- توسعه روستاها ۲- توسعه فناوری اطلاعات ۳- افزایش وام ازدواج»
«برای توسعه صنعت و اشتغال کدامیک را در اولویت قرار می‌دهید؟ حمایت از بنگاه‌های کوچک و متوسط یا سرمایه‌گذاری در صنایع بزرگ و مادر؟»
در دور سوم تصاویری نمایش داده شد و از نامزدها نظراتشان خواسته شد:
تصویر اول:«زمین کشاورزی»
تصویر دوم:«انبوهی از آپارتمانها»
تصویر سوم:«تعداد زیادی خودرو در یک معبر ترافیکی»
تصویر چهارم:«یک کَشتی با حمل بار در دریا»
تصویر پنجم:«بیمارستان»
تصویر ششم:«معدن دره بینگهام»
تصویر هفتم: «بازار تهران»
تصویر هشتم:«ساعت دیواری که روی ۰۷:۱۵ متوقف شده بود»
نظرسنجی های اولین مناظره
در ابتدای مرحله دوم این مناظره مجری مرتضی حیدری روند جدید سوالات را شروع کرد که؛ عارف آن را اهانت آمیز و تستی نامید و روحانی و رضایی به شیوه معترض بودند و سایر نامزدها سوالات را نارسا یا نادرست دانستند. عارف به سوالات پاسخ نداد و در پاسخ می‌گفت: «نظری ندارم». حیدری بعلت عدم استقبال نامزدها از شیوه، سوالات را پس از چند مرحله ناتمام گذاشت، و مرحله برداشت از تصاویر را آغاز کرد و عارف اعلام کرد از شیوه‌ها معترض است اما به احترام مردم در این مرحله شرکت می‌کند. در ادامه نیز تصاویری نمایش داده می‌شد که از نامزدها خواسته شد تا نظر خود را راجع‌به آن تصویر بیان نمایند.
در دور اول:
از غرضی پرسیده شد: «مشکل اشتغال را چگونه و تا چه اندازه‌ای و تا کی مهار خواهید کرد؟»
از عارف پرسیده شد: «نظام و برنامه شما برای تعامل با سایر قوا و نهادهای نظارتی کشور چیست؟»
از رضایی پرسیده شد: «برنامه دولت شما برای تامین مسکن و مهار قیمت آن چیست؟»
از حدادعادل پرسیده شد: «برنامه دولت شما برای مواجهه با کاهش درآمدهای نفتی در اولین سال دولتتان چیست؟»
از قالیباف پرسیده شد: «گام‌های عملی دولت شما برای تقویت تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی و بهبود فضای کسب و کار چیست؟»
از جلیلی پرسیده‌شد: «گام دوم قانون هدفمندی یارانه‌ها را چگونه و با چه تدابیری اجرا می‌کنید؟»
از ولایتی پرسیده شد: «برنامه عملی دولت شما برای مهار گرانی و تورم چیست؟»
در دور دوم از همه نامزدها:
«در شرایط فعلی آیا با پیشنهاد کارفرمایان برای کاهش حق کارفرمایان از بیمه تامین اجتماعی موافقید یا خیر؟»
«آیا با کاهش مالیات شرکت‌ها برای تشویق تولید و سرمایه‌گذاری موافقید؟»
«در انتخاب وزرا و مدیران ارشد، کدام ویژگی اولویت اول شماست؟ ۱- تجربه ۲- تخصص ۳- پاکدستی ۴- تدبیر»
«با توجه به درآمد محدود حاصل از هدفمندی یارانه‌ها، کدام گزینه را انتخاب می‌کنید؟ ۱- کاهش تعداد دریافت‌کنندگان یارانه ۲- کاهش یارانه نقدی ۳- افزایش قیمت بنزین برای تامین منابع یارانه»
«شب عید که تقاضای میوه افزایش می‌یابد، برخی از کارشناسان دولت، واردات میوه را به منظور تنظیم بازار، توصیه می‌کنند. شما به کدامیک معتقد هستید: ۱- محدودیت واردات در حمایت از باغداران انجام شود، ۲- واردات میوه برای تنظیم بازار برای رفاه مصرف‌کننده؟»
«برای لایحه بودجه سال ۹۳ کدامیک را در اولویت افزایش بودجه قرار می‌دهید؟ ۱- توسعه روستاها ۲- توسعه فناوری اطلاعات ۳- افزایش وام ازدواج»
«برای توسعه صنعت و اشتغال کدامیک را در اولویت قرار می‌دهید؟ حمایت از بنگاه‌های کوچک و متوسط یا سرمایه‌گذاری در صنایع بزرگ و مادر؟»
در دور سوم تصاویری نمایش داده شد و از نامزدها نظراتشان خواسته شد:
تصویر اول:«زمین کشاورزی»
تصویر دوم:«انبوهی از آپارتمانها»
تصویر سوم:«تعداد زیادی خودرو در یک معبر ترافیکی»
تصویر چهارم:«یک کَشتی با حمل بار در دریا»
تصویر پنجم:«بیمارستان»
تصویر ششم:«معدن دره بینگهام»
تصویر هفتم: «بازار تهران»
تصویر هشتم:«ساعت دیواری که روی ۰۷:۱۵ متوقف شده بود»
نظرسنجی های اولین مناظره
| منبع | تاریخ بازبینی | تعداد | جلیلی | حدادعادل | رضایی | روحانی | عارف | غرضی | قالیباف | ولایتی | وضعیت نظرسنجی |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ایسنا | ۱۰ خرداد | ۱۳٬۹۸۶ | ۶٫۲٪ | ۰٫۴٪ | ۱۰٫۸٪ | ۱۵٫۲٪ |
۵۰٫۵٪
|
۳٫۱٪ | ۱۱٫۱٪ | ۲٫۸٪ | پایان یافته |
| انتخاب | ۱۱ خرداد | ۴۰٬۲۶۹ | ۴٫۴۴٪ | ۰٫۵٪ | ۹٫۳۶٪ | ۲۶٫۱۹٪ |
۴۰٫۹۳٪
|
۳٫۶۸٪ | ۱۱٫۶۲٪ | ۳٫۲۸٪ | " |
| عصر ایران | ۱۱ خرداد | ۷۶٬۰۶۲ | ۳٫۹٪ | ۰٫۵٪ | ۱۲٫۲۹٪ | ۲۹٫۳۹٪ |
۳۰٫۴۴٪
|
۴٫۹۲٪ | ۱۴٫۸۸٪ | ۳٫۶۸٪ | " |
| اراده ملی | ۱۱ خرداد | ؟ | ۱۳٫۳۳٪ | ۰٫۲۲٪ | ۴٫۹۵٪ | ۷٫۵۸٪ |
۶۰٫۱۱٪
|
۱٫۶۶٪ | ۶٫۸۶٪ | ۱٫۸۵٪ | " |
بازتاب ها
پیش از مناظره‌ها، رسانه‌ها از ساعت پخش آن ایراد گرفتند. پس از مناظره‌ها نیز علاوه بر نامزدها، رسانه‌ها نیز نسبت به شیوه مناظره‌ها واکنش منفی نشان دادند. در نظرسنجی‌هایی که توسط سایت‌های اینترنتی صورت گرفت، کاربران روش مناظرات را توهین آمیز دانستند. نمایندگان مجلس نیز به روش برگزاری مناظره اعتراض داشتند و از جمله محمدرضا باهنر خواستار تجدید نظر در روش برگزاری مناظره‌ها شد.
مناظره دوم؛ 15 خرداد 1392 - مناظره فرهنگی اجتماعی
با توجه به اعتراضاتی که به نحوهٔ برگزاری مناظره پیشین شد، تصمیم به حذف بخش دوم و سوم گرفته شد. در روش جدید ۱۶ سوال از تمامی نامزدها پرسیده خواهد شد. هر نامزد دوبار فرصت پاسخگویی در فرصت پاسخگویی دارد. سپس سایرین نقدها یا نظرات خود را بیان می‌کنند و منتظر پاسخ نامزد مورد سوال می‌شوند تا در ۳ دقیقه پاسخ نقدها را دهد. اینبار سامانهٔ ذخیرهٔ وقت نیز اضافه شد، یعنی هر نامزد می‌تواند از فرصت نقد دیگران صرفه‌نظر نماید و وقتش را برای سایر سوالات نگه‌دارد. همچنین دکور مناظرات تغییر کرد و نامزد سوال‌شونده به جای کنار سایرین، مقابل آنها خواهد ایستاد.
در بخش دوم، ۱۶ سوال وجود داشت که هر نامزد به قید قرعه، به دو سوال پاسخ می‌دادند. سوال‌ها عبارت بودند از:
از حداد عادل:
«تهیه پیوست فرهنگی برای طرح‌های مختلف عمرانی یا اقتصادی چه اندازه ضرورت دارد؟»
«مهمترین اقدام دولت شما برای گسترش فرهنگ حجاب و عفاف چیست؟»
از سعید جلیلی:
«اقدام عملی شما در استفاده از ظرفیت‌های گسترده هنرمندان در مقابله با جنگ نرم چیست؟»
«به عقیده شما مهمترین آسیب فرهنگی – اجتماعی که تحکیم خانواده‌ها را تهدید می‌کند چیست و راهکار دولت شما در این زمینه چه خواهد بود؟»
از حسن روحانی:
«موثرترین اقدام شما در تقویت و توسعه صنعت گردشگری در کشور چه خواهد بود؟»
«دولت شما برای حفظ حقوق شهروندی و حریم خصوصی آنها چه تدابیری دارد؟»
از ولایتی:
«الگوی دولت شما برای تحقق شادی و نشاط بیشتر در جامعه چیست؟»
«مهم ترین اقدام شما برای شکوفایی ورزش چیست؟»
ازغرضی:
«فوریترین اقدام دولت شما برای حل مشکل سلامت در جامعه چه خواهد بود؟»
«دولت شما چقدر نقدپذیر است و تا چه میزان کرسی‌های آزاداندیشی و نظریه‌پردازی را در جامعه به ویژه در دانشگاه‌ها ترویج خواهید داد؟»
از عارف:
«دولت شما چگونه فضای مجازی را ساماندهی خواهد کرد؟»
«دولت شما برای تسهیل ازدواج جوانان چه اقدام عاجلی خواهد کرد؟»
از رضایی:
«نگاه شما به وظیفه رسانه ملی در ارتباط با دولت و پیگیری مطالبات مردم چیست؟»
«موثرترین اقدام دولت شما برای حل مساله اعتیاد چیست؟»
از قالیباف:
«دولت شما در تحقق سبک زندگی ایرانی اسلامی تا چه میزان خود را مسوول می داند؟»
«مهمترین اقدام شما برای ارتقای جایگاه ایثارگران و گسترش فرهنگ شهادت چه خواهد بود؟»
بازتابها
روحانی و عارف شجریان را سفیر فرهنگی ایران دانستند که موجب توجه گسترده شد. در فضای مجازی، سید محمد غرضی از سوی بسیاری از کاربران در کانون توجهات این مناظره قرار گرفت. استفاده گسترده جلیلی از واژهٔ ظرفیت مورد استفاده طنز کاربران قرار گرفت و دیدگاه فرهنگی وی موجب ترسیدن برخی شد.
در بخش دوم، ۱۶ سوال وجود داشت که هر نامزد به قید قرعه، به دو سوال پاسخ می‌دادند. سوال‌ها عبارت بودند از:
از حداد عادل:
«تهیه پیوست فرهنگی برای طرح‌های مختلف عمرانی یا اقتصادی چه اندازه ضرورت دارد؟»
«مهمترین اقدام دولت شما برای گسترش فرهنگ حجاب و عفاف چیست؟»
از سعید جلیلی:
«اقدام عملی شما در استفاده از ظرفیت‌های گسترده هنرمندان در مقابله با جنگ نرم چیست؟»
«به عقیده شما مهمترین آسیب فرهنگی – اجتماعی که تحکیم خانواده‌ها را تهدید می‌کند چیست و راهکار دولت شما در این زمینه چه خواهد بود؟»
از حسن روحانی:
«موثرترین اقدام شما در تقویت و توسعه صنعت گردشگری در کشور چه خواهد بود؟»
«دولت شما برای حفظ حقوق شهروندی و حریم خصوصی آنها چه تدابیری دارد؟»
از ولایتی:
«الگوی دولت شما برای تحقق شادی و نشاط بیشتر در جامعه چیست؟»
«مهم ترین اقدام شما برای شکوفایی ورزش چیست؟»
ازغرضی:
«فوریترین اقدام دولت شما برای حل مشکل سلامت در جامعه چه خواهد بود؟»
«دولت شما چقدر نقدپذیر است و تا چه میزان کرسی‌های آزاداندیشی و نظریه‌پردازی را در جامعه به ویژه در دانشگاه‌ها ترویج خواهید داد؟»
از عارف:
«دولت شما چگونه فضای مجازی را ساماندهی خواهد کرد؟»
«دولت شما برای تسهیل ازدواج جوانان چه اقدام عاجلی خواهد کرد؟»
از رضایی:
«نگاه شما به وظیفه رسانه ملی در ارتباط با دولت و پیگیری مطالبات مردم چیست؟»
«موثرترین اقدام دولت شما برای حل مساله اعتیاد چیست؟»
از قالیباف:
«دولت شما در تحقق سبک زندگی ایرانی اسلامی تا چه میزان خود را مسوول می داند؟»
«مهمترین اقدام شما برای ارتقای جایگاه ایثارگران و گسترش فرهنگ شهادت چه خواهد بود؟»
نظرسنجی‌های دومین مناظره
| منبع | تاریخ بازبینی | تعداد | جلیلی | حدادعادل | رضایی | روحانی | عارف | غرضی | قالیباف | ولایتی | وضعیت نظرسنجی |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| انتخاب | ۱۷ خرداد | ۳۹،۲۰۶ | ۵٫۶٪ | ۰٫۹٪ | ۹٫۳۳٪ |
۵۳٫۶٪
|
۱۹٫۶۹٪ | ۳٫۰۴٪ | ۶٫۱۵٪ | ۲٫۲۳٪ | پایان یافته |
| پارسینه | ۱۷ خرداد | ۱۷،۹۱۷ | ۱۱٫۰۸٪ | ۲٪ | ۱۲٫۲۷٪ |
۳۷٫۹۱٪
|
۱۶٫۱۹٪ | ۳٫۷۲٪ | ۱۲٫۴۹٪ | ۴٫۳۴٪ | " |
| عصر ایران | ۱۷ خرداد | ۷۳،۵۷۲ | ۳٫۷۷٪ | ۱٫۱۳٪ | ۱۲٫۸٪ |
۵۵٫۴۶٪
|
۱۵٫۷٪ | ۲٫۸۷٪ | ۶٫۲۵٪ | ۲٫۰۳٪ | " |
| فرارو | ۱۷ خرداد | ۳۵،۵۳۵ | ۵٫۰۹٪ | ۱٫۲۱٪ | ۹٫۷۱٪ |
۴۴٫۸۳٪
|
۲۴٫۳۱٪ | ۳٫۶۴٪ | ۹٫۰۴٪ | ۲٫۱۷٪ |
بازتابها
روحانی و عارف شجریان را سفیر فرهنگی ایران دانستند که موجب توجه گسترده شد. در فضای مجازی، سید محمد غرضی از سوی بسیاری از کاربران در کانون توجهات این مناظره قرار گرفت. استفاده گسترده جلیلی از واژهٔ ظرفیت مورد استفاده طنز کاربران قرار گرفت و دیدگاه فرهنگی وی موجب ترسیدن برخی شد.
مناظره سوم؛ 17خرداد 1392 - مناظره سیاسی
مناظره همانند دور قبلی برگزار شد و تغییر چندانی نداشت جز آنکه نامزدها می‌توانستند از کل زمان خود به صلاحدید خود در بخش‌های مختلف استفاده کنند. در بخش دوم نیز سوالاتی به قید قرعه مطرح شد که نامزدها در دو دقیقه به آنها پاسخ دادند.
سوال‌ها از:
محسن رضایی
«دولت شما برای حمایت و پشتیبانی از نهضت بیداری اسلامی چه برنامه مشخصی دارد؟»
«آیا جنابعالی سفرهای استانی را در دولتتان ادامه می‌دهید یا خیر؟»
غرضی
«اگر تحریم‌ها به خاطر برنامه هسته‌ای ایران است، قبل از چالش هسته‌ای تحریم‌های وضع شده چگونه قابل توضیح است؟»
«با توجه به ضرورت تامین آزادی‌های فردی و اجتماعی مصرح در قانون اساسی، حدود و مرزهای این آزادی چیست؟ چه تفاوتی از نظر شما میان آزادی در جامعه اسلامی و آزادی در جامعه غربی و سکولار وجود دارد؟»
عارف
«برنامه عملی دولت شما برای مقابله با ایران‌هراسی و اسلام‌هراسی که توسط نظام سلطه القا می‌شود چیست؟»
«راهکار شما برای به کارگیری تجارب و دستاوردهای دولت‌های قبل چیست؟»
روحانی
«مرز بین سیاه‌نمایی و نقد چیست؟»
«مهمترین میراث امام چیست و چگونه از این ظرفیت در برنامه‌های خود استفاده خواهید کرد؟»
حدادعادل
«آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند. این جمله امام چه جایگاهی در باور شما دارد؟»
«استقلالِ جمهوری اسلامی ایران به معنای واقعی کلمه و جلوگیری از هرگونه دخالت خارجی در اداره کشور از جمله دستاوردهای ارزشمند انقلاب اسلامی است. در صورت تداوم فشارهای نظام سلطه یا ایجاد محدودیت‌های جدید، تا چه اندازه آماده‌اید؟»
ولایتی
«به نظر شما اختلاف بین قوا شخصی است یا ساختاری یا حقوقی؟ تا چه اندازه به وحدت قوا پایبند هستید و تبعیت از قانون را در هر شرایطی بر خود فرض می‌دانید؟»
« آیا اختیارات رییس جمهور در قانون اساسی با شعارهای انتخاباتی و وعده‌هایی که داده‌اید تناسب دارد؟»
قالیباف
«در طول یک سال گذشته ۱۸ بار شبکه‌های برون‌مرزی جمهوری اسلامی که روی ماهواره‌های جهانی قرار دارند، بدون هیچ وجه قانونی توسط آمریکا قطع شده است. فکر می‌کنید دلیل این اقدامات علی‌رغم ادعای نظام سلطه نسبت به جریان آزاد اطلاعات و حمایت از آزادی بیان چیست؟»
« امروز جمهوری اسلامی تبدیل به قدرت بزرگ جهانی شده است و نقش بی‌بدیلی در مناسبات بین‌المللی دارد. دولت شما چه برنامه‌ای برای استفاده از ظرفیت‌های راهبردی از جمله ریاست بر جنبش عدم تعهد، قدرت تاثیرگذاری در منطقه و نفوذ بالا در کشورهای آمریکای لاتین به منظور ارتقای نقش آفرینی و تاثیرگذار بیشتر در معادلات جهانی و منطقه‌ای خواهد داشت؟»
جلیلی
«راه‌حل آمریکا برای مناقشات منطقه نظیر فلسطین سوریه و افغانستان و بحرین توسل به زور است، در حالی که راه‌حل‌های پیشنهادی ایران مراجعه به آرای عمومی است. دلیل اینکه آمریکا با وجود ادعای دموکراسی نمی‌تواند رفتاری غیر از این داشت باشد، چیست؟»
«حماسه ۹ دی را چگونه تحلیلی می‌کنید؟»
سوال‌ها از:
محسن رضایی
«دولت شما برای حمایت و پشتیبانی از نهضت بیداری اسلامی چه برنامه مشخصی دارد؟»
«آیا جنابعالی سفرهای استانی را در دولتتان ادامه می‌دهید یا خیر؟»
غرضی
«اگر تحریم‌ها به خاطر برنامه هسته‌ای ایران است، قبل از چالش هسته‌ای تحریم‌های وضع شده چگونه قابل توضیح است؟»
«با توجه به ضرورت تامین آزادی‌های فردی و اجتماعی مصرح در قانون اساسی، حدود و مرزهای این آزادی چیست؟ چه تفاوتی از نظر شما میان آزادی در جامعه اسلامی و آزادی در جامعه غربی و سکولار وجود دارد؟»
عارف
«برنامه عملی دولت شما برای مقابله با ایران‌هراسی و اسلام‌هراسی که توسط نظام سلطه القا می‌شود چیست؟»
«راهکار شما برای به کارگیری تجارب و دستاوردهای دولت‌های قبل چیست؟»
روحانی
«مرز بین سیاه‌نمایی و نقد چیست؟»
«مهمترین میراث امام چیست و چگونه از این ظرفیت در برنامه‌های خود استفاده خواهید کرد؟»
حدادعادل
«آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند. این جمله امام چه جایگاهی در باور شما دارد؟»
«استقلالِ جمهوری اسلامی ایران به معنای واقعی کلمه و جلوگیری از هرگونه دخالت خارجی در اداره کشور از جمله دستاوردهای ارزشمند انقلاب اسلامی است. در صورت تداوم فشارهای نظام سلطه یا ایجاد محدودیت‌های جدید، تا چه اندازه آماده‌اید؟»
ولایتی
«به نظر شما اختلاف بین قوا شخصی است یا ساختاری یا حقوقی؟ تا چه اندازه به وحدت قوا پایبند هستید و تبعیت از قانون را در هر شرایطی بر خود فرض می‌دانید؟»
« آیا اختیارات رییس جمهور در قانون اساسی با شعارهای انتخاباتی و وعده‌هایی که داده‌اید تناسب دارد؟»
قالیباف
«در طول یک سال گذشته ۱۸ بار شبکه‌های برون‌مرزی جمهوری اسلامی که روی ماهواره‌های جهانی قرار دارند، بدون هیچ وجه قانونی توسط آمریکا قطع شده است. فکر می‌کنید دلیل این اقدامات علی‌رغم ادعای نظام سلطه نسبت به جریان آزاد اطلاعات و حمایت از آزادی بیان چیست؟»
« امروز جمهوری اسلامی تبدیل به قدرت بزرگ جهانی شده است و نقش بی‌بدیلی در مناسبات بین‌المللی دارد. دولت شما چه برنامه‌ای برای استفاده از ظرفیت‌های راهبردی از جمله ریاست بر جنبش عدم تعهد، قدرت تاثیرگذاری در منطقه و نفوذ بالا در کشورهای آمریکای لاتین به منظور ارتقای نقش آفرینی و تاثیرگذار بیشتر در معادلات جهانی و منطقه‌ای خواهد داشت؟»
جلیلی
«راه‌حل آمریکا برای مناقشات منطقه نظیر فلسطین سوریه و افغانستان و بحرین توسل به زور است، در حالی که راه‌حل‌های پیشنهادی ایران مراجعه به آرای عمومی است. دلیل اینکه آمریکا با وجود ادعای دموکراسی نمی‌تواند رفتاری غیر از این داشت باشد، چیست؟»
«حماسه ۹ دی را چگونه تحلیلی می‌کنید؟»
نظرسنجی‌های سومین مناظره
| منبع | تاریخ بازبینی | تعداد | جلیلی | حدادعادل | رضایی | روحانی | عارف | غرضی | قالیباف | ولایتی | وضعیت نظرسنجی |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| انتخاب | ۱۹ خرداد | ۶۷،۹۷۳ | ۵٫۹۷٪ | ۱٫۰۱٪ | ۶٫۴۵٪ |
۵۷٫۲۸٪
|
۱۷٫۳۵٪ | ۲٫۱۹٪ | ۳٫۹۷٪ | ۵٫۷۸٪ | پایان‌یافته |
| خبرآنلاین | ۱۹ خرداد | ۴۱،۰۰۰ | ۶٪ | ۱٪ | ۸٪ |
۴۴٪
|
۲۱٪ | ٪۳ | ۵٪ | ۱۲٪ | " |
| عصرایران | ۱۹ خرداد | ۱۰۱،۲۲۰ | ۴٫۲۷٪ | ۱٫۲۳٪ | ۹٫۸۶٪ |
۵۵٫۳۴٪
|
۱۵٫۴۱٪ | ۳٫۲۹٪ | ۴٫۳۱٪ | ۶٫۲۸٪ | " |
| فرارو | ۱۹ خرداد | ۵۰،۶۶۶ | ۵٫۰۶٪ | ۱٫۱٪ | ۵٫۹۵٪ |
۵۲٫۹۷٪
|
۱۹٫۳۸٪ | ۲٫۹۶٪ | ۵٫۵۸٪ | ۷٪ | " |
بازتاب ها
مناظره نسبت به دو مناظره قبلی جذاب‌تر و پرمجادله‌تر بود. گفتگوهای دو و سه نفره بر روی موضوعات داخلی مانند وقایع ۱۸ تیر ۱۳۷۸، مذاکرات مساله هسته‌ای شکل گرفت. در بحث هسته‌ای اختلاف‌نظر جدی بین ولایتی و جلیلی و نیز جلیلی، روحانی شکل گرفت.
ولایتی معتقد بود با فعالیت‌هایش تنها چند گام تا حل مسألهٔ هسته‌ای مانده بود و وی توانسته بود با رایزنی با نیکلا سارکوزی مسأله را به حل نزدیک نماید که قائم‌مقام وزارت خارجه به کاردار سفارت فرانسه در تهران به طور ضمنی اعلام کرد که ولایتی نمایندهٔ دولت ایران نیست و این امر منجر شکست مذاکرات شده بود.
او همچنین به مورد مشابه چنین رفتاری در گفت‌وگوهای وی با ولادیمیر پوتین اشاره کرد که به باور او مسأله را از حل دور کرد. ولایتی به شیوهٔ شرکت جلیلی در مذاکرات نیز اعتراض داشت و گفت: «دیپلماسی معامله و تعامل است؛ سرسختی‌نشان‌دادن نیست. دیپلماسی بیانیه‌پشت‌میزخواندن نیست. اگر این‌طور نبود وضع ما به این‌جا نمی‌رسید»
وی همچنین مذاکرات آلماتی را زیر سؤال برد. جلیلی نیز اطلاعات وی را نادرست خواند و او را به بی‌اطلاعی از اعتبار کسی که در فرانسه با او مذاکره کرده بود متهم کرد. وی همچنین دفاع ولایتی از عملکرد شانزده‌سالهٔ خود در وزارت خارجه به عنوان نقاط قوت فعالیت کاری‌اش و موفقیتش در پیش‌بردن دیپلوماسی در دوران فعالیتش را نقد کرد و اعلام حکم دستگیری رییس‌جمهور وقت، فراخوانی تمام سفرای کشورهای اتحادهٔ اروپا از ایران، قطع هرگونه مذاکرهٔ آتی و نظرات اتحادیه اروپا در مورد ایران را نتیجهٔ ضعف دیپلماسی ولایتی دانست.
ولایتی گفتارش در این بخش را با این سخن به پایان برد که: «آقای جلیلی، بحث دیپلماسی کلاس فلسفه نیست. مردم می‌بینند شما چند سال مسئول بودید و وضع بدتر شده‌است».
روحانی نیز در این بین از اقداماتش در مذاکرات هسته‌ای دفاع کرد و آن را از بین برندهٔ احتمال وقوع جنگ و تحریم‌ها دانست که همزمان موجب پیشرفت کشور نیز شده بود که البته این دیدگاه وی توسط دیگر نامزدان مورد نقد قرار گرفت.
جلیلی آن مذاکرات را تحقیرآمیز دانست علت عدم حمله به ایران را زمین‌گیرکردن آمریکا در عراق و افغانستان دانست و رضایی در نقد دو دیدگاه روحانی و جلیلی آنها را افراط و تفریط متهم کرد و معتقد بود با وجود دفع شدن خطر جنگ از سر ایران، این کار با هزینهٔ زیاد صورت گرفت.
مجادله روحانی و قالیباف نیز از دیگر موارد بود. قالیباف مدعی شد که روحانی در زمان دبیری شورای عالی امنیت از صدور مجوز به دانشجویان خودداری کرد است. روحانی در پاسخ گفت:«شما می‌گفتید دانشجویان بیایند ما برنامه گازانبری داریم. ما می‌گفتیم راه این نیست که مجوز بدهیم و دستگیر کنیم.»
در پاسخ به روحانی اما قالیباف او را به نیت‌خوانی متهم کرد و گفت که چنین قصدی نداشته، بلکه معتقد بود دفتر تحکیم وحدت هم مانند هر حزب دیگری می‌تواند با رعایت ضوابط قانونی تظاهرات کند و در نقد مدعای روحانی بر قصد برای حملهٔ «گاز-انبری» به دانشجویان به رفتار پلیس در آن دوران اشاره کرد و دولت اصلاحات را به عنوان شاهد آورد.
روحانی در ادامه به صحبت‌های رضایی نیز معترض شد و گفت:«آقای رضایی طوری می گویند که نظرات دقیق داشتند و اجرا نشد. شما همان هستید که می‌گفتید شورای امنیت برای ما [در مسالهٔ هسته‌ای] بهتر از شورای حکام است و چرا روحانی جلوی رفتن پرونده به شورای امنیت را گرفته است. اولین جلسه سری ما در مورد پروندهٔ هسته‌ای را کدام سایت افشا کرد؟»
مردم و مناظره
نظر شما